#86 Grace Marks

Pamięć o Grace Marks przetrwała do dziś głównie dzięki pisarce Margaret Atwood (autorce między innymi "Opowieści podręcznej") i jej powieści z 1996 roku "Alias Grace", którą w ubiegłym roku Netflix przekształcił w mini serial. Należy pamiętać, że historia przedstawiona zarówno w książce, jak i w serialu jest jedynie fantazją autorki, a o samej Grace Marks niewiele wiadomo. Atwood inspirowała się książką "Life in the Clearings versus the Bush" autorstwa Susanny Moodie. Moodie opisywała życie w Kanadzie, która wtedy była jeszcze kolonią Brytyjską, i jeden rozdział poświęciła głośnemu procesowi Grace Marks i Jamesa McDermotta. Książka Moodie była jednak pełna sprzecznych i nieprawdziwych relacji. Atwood przez wiele lat gromadziła materiały na temat procesu tylko po to, by odkryć, że relacje świadków procesu nie zgadzają się ze sobą i budują sprzeczny wizerunek Grace.

Dwunastoletnia Grace Marks opuściła Irlandię wraz z rodzicami i licznym rodzeństwem, i w 1840 roku przybyła do Toronto. Jej matka zmarła podczas podróży i została pochowana na morzu. Alkoholizm i brutalność ojca zmusiła Grace do prędkiego opuszczenia rodziny i szukania pracy jako służąca. Marks pracowała w kilku domach, aż w końcu wylądowała na farmie Thomasa Kinneara w Richmond Hill (obecnie pochłoniętym przez obszar metropolitalny Toronto). 

Na farmie poza tym żyli Nancy Montgomery, gosposia i kochanka Kinneara, oraz James McDermott, nowy służący. McDermott był, jak Grace, pochodzenia Irlandzkiego i prawdopodobnie zrodziła się między nimi więź. Zaledwie parę tygodni po pobycie Grace na farmie właściciel i jego kochanka zostali znalezieni zamordowani w piwnicy. Kinnear zginął od postrzału w pierś, a Montgomery została uderzona siekierą w głowę i uduszona. Późniejsza autopsja wykazała, że kobieta była w ciąży.  Marks i McDermott zostali zatrzymani niedługo później w stanie Nowy Jork, wraz z rzeczami skradzionymi z farmy.

Proces pary odbył się w Toronto i, jak nikt nie miał wątpliwości co do winy Jamesa, tak niezaprzeczalnie ładna, szesnastoletnia Grace budziła mieszane uczucia. XIX wiek nie był łaskawy dla kobiet. Kobiety były postrzegane jako delikatne i nieszkodliwe istoty, które nie potrafiły robić niczego poza zajmowaniem się domem, dziećmi i szydełkowaniem. Hipokryzja XIX wieku odmawiała kobietom również zdolności do mordowania. James McDermott został prędko skazany śmierć przez powieszenie pomimo, iż do końca powtarzał wersję, że to Grace podjudzała go do morderstwa. Przyznał się do uderzenia Montgomery w głowę, jednak upierał się, ze to Grace ostatecznie doprowadziła do jej śmierci dusząc ją kawałkiem materiału. McDermott miał zostać zwolniony przez Nancy Montgomery za nie wykonywanie swoich obowiązków. Twierdził, że Grace kpiła z jego braku umiejętności przeciwstawienia się pracodawcom i namawiała go do zamordowania Montgomery i Kinneara i ucieczki z ich kosztownościami.

Szkic przedstawiający Grace Marks i Jamesa McDermotta podczas procesu w 1843 roku 

Grace zeznała coś zupełnie innego. James miał zmusić ją do udziału w morderstwie i do ucieczki z nim. Przerażona Grace miała próbować uciec z farmy, gdy McDermott postrzelił Kinneara, ten jednak powstrzymał ją grożąc, że i ją zastrzeli. Dowodem miała być dziura po strzale ostrzegawczym w drzwiach kuchennych. Według relacji świadków, Grace pojawiła się na procesie ubrana w suknię Nancy Montgomery i była niezwykle opanowana. Zemdlała jednak podczas odczytania wyroku. Pojawiały się głosy, że Grace musiała być współwinna morderstwa, może nawet to w jej głowie zrodził się ten pomysł i zmanipulowała naiwnego McDermotta. Jednak to kłóciło się z ówczesną wizją kobiety, więc to ostatecznie mężczyzna został skazany na śmierć przez powieszenie, a kobieta umieszczona w zakładzie karnym w Kingston (tym samym, który 150 lat później ugościł słynnego mordercę i gwałciciela Paula Bernardo). 

Z czasem kara dożywocia ostatecznie została złagodzona i po 30 latach Grace wyszła na wolność. Podobno wyjechała do Stanu Nowy Jork i ślad po niej zaginął. Nie wiadomo, czym zajmowała się po wyjściu z więzienia, ani gdzie i kiedy zmarła.

Źródła: www.smithsonianmag.com/arts-culture/mysterious-murder-case-inspired-margaret-atwoods-alias-grace-180967045/

www.cbc.ca/amp/1.4302863

www.bustle.com/p/what-happened-to-the-real-grace-marks-the-alias-grace-ending-isnt-the-conclusion-of-her-story-3193994